Mungialdea izeneko eskualdean dagoen udalerria da Mungia. Eskualdea 9 udalerrik osatzen dute, eta Mungia da guztietan handiena, eta baita eskualde-burua ere. 2011ko erroldako datuen arabera, eskualdeak 25.827 biztanle ditu, eta horietatik % 64 Mungian bizi dira.
Mungiako biztanle-kopurua: 16.584 (2011ko datua)
Eskualdea: Mungialdea
Probintzia: Bizkaia
Iturria: EUSTAT. Biztanle eta etxebizitzen errolda (2011).
Euskaldunen indizea*
Arrieta: 85.11
Bakio: 66.40
Fruiz: 85.47
Gamiz-Fika: 80.30
Gatika: 80.04
Laukiz: 65.54
Jatabe: 73.79
Meñaka: 82.98
Mungia: 66.81
Iturria: EUSTAT. Biztanle eta etxebizitzen errolda (2006).
* Euskaldunen indizea (derrigor bete beharreko indizea) = euskaldunak + ia euskaldunak / 2
Mungiako biztanleriaren % 55,9 euskalduna da, hau da, euskaraz ondo hitz egiteko eta ulertzeko gai da. Biztanleen % 21,7 elebidun pasiboak dira, hau da, euskaraz ondo egin ez arren, ondo ulertzeko gai direnak. Erdaldunak, aldiz, % 22,3 dira.
Euskararen bilakaera, oro har, positiboa izan da, izan ere, 1986tik 2006ra bitartean euskaldunen portzentajeak apur bat behera egin bazuen ere (% 58,8tik % 55,9ra), denbora-tarte berean elebidun pasiboen kopurua ia bikoiztu egin baitzen (% 12,4tik % 21,7ra). Erdaldunen kopuruak, aldiz, nabarmen egin du behera (% 28,8tik % 22,30era).
Hizkuntza-bilakaeraren tipologia (2001)
Mungian gehiago dira euskaldunak erdaldunak baino. Euskaldun gehienak euskaldun zaharrak dira, hau da, euskara familian jaso eta mantendu duten hiztunak. Euskara ez den beste ama-hizkuntza bat duten euskaldunen ehunekoa txikia da (% 8), eta are txikiagoa da etxean euskara eta gaztelania batera ikasi duten elebidun pasiboena (% 5,1).
5 urte edo gehiagoko biztanleria, lurralde-eremuaren eta hizkuntza-bilakaera tipologiaren arabera. 2001
Euskaldun zaharrak | Jatorrizko elebidunak | Euskaldun berriak | Euskaldun berri partzialak | Partzialki erdaldunduak | Guztiz erdaldunduak | Erdaldunak | Guztira |
---|---|---|---|---|---|---|---|
5.400 | 664 | 1.105 | 1.721 | 395 | 94 | 3.577 | 12.956 |
Iturria: EUSTAT. Biztanle eta etxebizitzen errolda (2001).
Etxeko hizkuntzaren tipologia. 2001
Mungiako herritarren laurdenak baino gehiagok (% 27,6) euskaraz hitz egiten du etxean. Gaztelaniaz hitz egiten dutenen kopurua, aldiz, horren bikoitza da. Hiztunen tipologia kontuan hartuz gero, ikus daiteke hizkuntzaren erabilera aldatu egiten dela: 5 urtetik gorako euskaldunen % 52,7k euskaraz hitz egiten du etxean, eta horietatik % 15ek gaztelania ere erabiltzen du etxekoekin. Jatorrizko elebidunen eta euskaldun berrien artean, aldiz, oso gutxi dira etxeko hizkuntza nagusia euskara dutenak (% 5,1 eta % 2,8, hurrenez hurren). Euskaldun berri eta euskaldun berri partzial gehienek gaztelania erabiltzen dute etxean, eta euskaldun berri partzialen artean ez dago etxean euskara hutsez aritzen denik. Hala ere, nabarmendu behar da partzialki erdaldundutako pertsonen ia erdiak bi hizkuntzak erabiltzen dituela etxean, bai euskara bai gaztelania.
Biztanleria, lurralde-eremuen, ama-hizkuntzaren eta etxeko hizkuntzaren arabera. 2001
Ama-hizkuntza | Etxeko hizkuntza | Guztira | ||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Euskara 6.095 | Castellano 6.476 | Ambas 964 | Otra 272 | Euskara 3.817 | Castellano 7.358 | Ambas 2.491 | Otra 141 | 13.807 |
Iturria: EUSTAT. Biztanle eta etxebizitzen errolda (2001).
5 urte eta gehiagoko biztanleria, lurralde-eremuen eta etxeko hizkuntzaren tipologiaren arabera. 2001
Guztira | 9.285 | |
---|---|---|
Euskaldun zaharrak | Euskaraz aktiboak | 3.448 |
Bietan aktiboak |
1.401 | |
Euskaraz pasiboak | 551 | |
Jatorrizko elebidunak | Euskaraz aktiboak | 76 |
Bietan aktiboak |
398 | |
Euskaraz pasiboak | 190 | |
Euskaldun berriak | Euskaraz aktiboak | 89 |
Bietan aktiboak |
174 | |
Euskaraz pasiboak | 842 | |
Euskaldun berri partzialak | Euskaraz aktiboak | |
Bietan aktiboak |
168 | |
Euskaraz pasiboak | 1553 | |
Partzialki erdaldunduak | Euskaraz aktiboak | |
Bietan aktiboak |
172 | |
Euskaraz pasiboak | 223 |
Ez dira Guztiz erdaldunduak ez Erdaldunak kontuan hartu.
Iturria: EUSTAT. Biztanle eta etxebizitzen errolda (2001).
Etxeko hizkuntza, euskaldunen dentsitatearen arabera
Etxean euskaraz egiten duten pertsonen dentsitatea % 80 baino gehiago denean bakarrik esan daiteke euskara dela etxeko hizkuntza nagusia. Izan ere, dentsitatea txikiagoa denean euskararen erabilerak nabarmen egiten du behera. Familiako kideen erdiak baino gutxiago direnean euskaldunak, etxe horretan gaztelania izan ohi da hizkuntza nagusia.
Mungian 5 ikastetxe daude, 3 publiko eta 2 pribatu. Egoera orekatua da, beraz. 2012-13 ikasturtean 2.602 ikasle matrikulatu ziren ikastetxeotako Lehen eta Bigarren Hezkuntzan. Matrikula gehien izan dituzten ikastetxeak Larramendi Ikastola (matrikula guztien % 32) eta Legarda Herri Ikastetxea (matrikula guztien % 27,4) izan dira.
Ikastetxea | Mota | Ikasleak | A | B | D | |||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
CEP LAUKARIZ LHI | Publikoa | 164 | 11.5% | 164 | 100% | |||
CEO LEGARDA LHI | Publikoa | 719 | 55.5% | 719 | 100% | |||
IES MUNGIA BHI | Publikoa | 541 | 20.2% | 51 | 9.4% | 490 | 90.6% | |
PÚBLICOS, TOTAL | Publikoa | 1424 | 54.7% | 51 | 3.6% | 1373 | 96.8% | |
CPEIPS FUNDACION ESCUELAS BENTADES HLBHIP | Publikoa | 345 | 29.2% | 345 | 100% | |||
CPEIPS LARRAMENDI IKASTOLA HLBHIP | Publikoa | 833 | 10.7% | 833 | 100% | |||
PRIVADOS TOTAL | Publikoa | 1178 | 45.3% | 1178 | 100% | |||
GUZTIRA | 2602 | 100% | 0.0% | 51 | 1.9% | 2551 | 98.4% |
Taulan ikus daitekeen legez, D eredua da nagusia (% 98,4). Gaur egun Mungiako ikastetxeek D ereduan matrikulatzeko aukera baino ez dute ematen, baina Institutuan oraindik B ereduko gela gutxi batzuk geratzen dira. Etorkinen kopuruak gorakada handia izan badu ere, nabarmentzekoa da ikastetxeak D ereduaren aldeko apustua mantentzeko egiten ari diren ahalegin handia.
Hizkuntza normalizatzeko programak
Lehen hezkuntzako Legarda Herri Ikastetxea eta Mungia BHI bigarren hezkuntzako ikastetxea hizkuntza normalizatzeko planak garatzen aritu dira azken urteetan, eta plan horiek aurrera eraman ahal izateko, Hizkuntza Normalizatzeko arduradunak izendatu dituzte ikastetxe bakoitzean. Gainerako ikastetxeek ez dute halako normalizazio-planik, baina ahalegin handia egiten dute ikasleen artean euskara bultzatzeko eta hizkuntza horrekiko jarrera positiboa garatzeko.
Unibertsitatez kanpoko Irakaskuntzaren bilakaera (1983-4/2012-13)
Irakaskuntzan hizkuntza-ereduak ezarri zirenetik, D eredua etengabe hazi da. A eta B ereduak, aldiz, ikasle-kopurua galtzen joan dira. Bataren hazkundea eta besteen beherakada alderantziz proportzionalak izan dira. Gainera, aipagarria da nola gure udalerrian B eredua indartsu hasi bazen ere, gaur egun beherakada nabarmena izan duela. Esanguratsua da B eredua eskaintzen zuen ikastetxeak, Bentades ikastetxeak, hain zuzen, D eredura lehenetsi zuela 2003-2004 ikasturtean eta orduz geroztik hura baino ez duela eskaintzen.
Haur Hezkuntzaren bilakaera (1983-4/2012-13)
Hizkuntza-ereduak ezarri zirenetik Haur Hezkuntzan D eredua izan da nagusi ezbairik gabe. Gaur egun, gainera, hura da udalerriko ikastetxeek eskaintzen duten eredu bakarra.
Unibertsitatez kanpoko irakaskuntza 2012-13 ikasturtean, irakaskuntza-mailen arabera.
D eredua da nagusi maila guztietan, Lanbide Heziketan izan ezik. Lanbide Heziketan % 4,8k baino ez du euskaraz ikasten. Gehiengoak (% 95,2) A ereduan ikasten du.